Kultowe danie, które na stałe wpisało się w amerykańską kulturę. Nic dziwnego, że Święto Hot doga przypada właśnie 4 lipca, w Dzień Niepodległości Stanów Zjednoczonych. Jak bułka z parówką stała się ikoną street foodu na świecie?

Hot dog to danie banalne, a zarazem genialne w swojej prostocie. Jego podstawa to podłużna bułka i gorąca parówka albo kiełbaska z keczupem, musztardą lub innym zimnym sosem. Czasem hot dog występuje w wersji z warzywnymi dodatkami – cebulką, sałatą pomidorami. Jednak zgodnie „ze sztuką” oryginalny hot dog to bułka, kiełbaska i sos.

 

AMERYKAŃSKI FAST FOOD Z EUROPY

Na amerykańskie ulice hot dog trafił prawdopodobnie z Europy, a dokładniej – z Niemiec. To z tego kraju pochodzą frankfurterki, wędzone kiełbaski, które niemieccy imigranci przywieźli do Stanów Zjednoczonych w XIX wieku.

 

Idealny hot dog - zacznij od bułki!

 

Charles Feltman przyjechał do Nowego Jorku z Frankfurtu, kupił wózek i rozpoczął działalność – początkowo sprzedawał wypoczywającym na Coney Island nowojorczykom ciastka, potem zamienił je na niemieckie kiełbaski. Jak wygodnie podawać kiełbaski na wynos? Mycie naczyń było problematyczne, więc przedsiębiorczy Charles podobno postanowił włożyć mięso do bułki – ten pomysł zachwycił mieszkańców Nowego Jorku. W walce o serca i brzuchy nowojorczyków Feltmana pokonał imigrant z naszej Galicji, Nathan Handwerker. Jego hot dogi były tańsze, więc szybko zdobyły popularność, a marka Nathan's Famous jest znana do dziś.

 

 

Jest jeszcze jedna legenda związana z powstaniem hot dogów ma korzenie w St. Louis – Anton Feuchtwangner z Bawarii sprzedawał gorące kiełbaski, a klientom dawał... rękawiczki. Był jednak problem ze zwrotem, więc przedsiębiorca poprosił swojego szwagra piekarza o upieczenie długich i miękkich bułek, idealnych do kiełbasek.

 

Ketchup - obowiązkowo do hot doga!

 

„GORĄCY PIES” - SKĄD NAZWA HOT DOG?

Niemiecka kiełbaska z tradycjami sięgającymi XV wieku, czyli frankfurterka, znana była również jako Dachshund - „jamnik”. Na początku XX wieku pracownicy właściciela stoisk z jedzeniem reklamowali parówki w bułce podczas meczów polo hasłem: „Get your dachshund sausages while they’re red hot” – „Kupujcie jamniki póki gorące!”. Rysownik, który miał stworzyć plakat nie był jednak pewny zapisu słowa „dachsund', dlatego napisał „hot dog”.

 

 

To jedna z wersji pochodzenia nazwy – wielu historyków jedzenia uważa, że termin pochodzi raczej z żartobliwego wierszyka w  akademickiej gazecie z 1895 roku .

Bez względu na źródło, nazwa hot dog bardzo dobrze się przyjęła. Przyczyniła się do tego 2. wojna światowa – Amerykanie woleli używać jej zamiast wywodzącej się z języka niemieckiego nazwy „frankfurter”.

 

W hot dogu nie może zabraknąć dobrej musztardy!

 

HOT DOG – OD KLASYKI DO INNOWACJI

Jeśli klasyczny hot dog to za mało, do wyboru mamy różne, regionalne warianty tego dania. Polish Boy pochodzi z Cleveland w Ohio – ten hot dog więcej ma wspólnego z prawdziwą ucztą niż z prostą przekąską z ulicy. „Jedna z najlepszych kanapek Ameryki”, mocna pozycja się na liście „12 kanapek, które zmienią twoje życie” składa się z kiełbasy w bułce, podanej z frytkami sosem BBQ i sałatką colesław. Dlaczego „polski chłopak”? To ze względu na kiełbasę, która zastąpiła w tym przepisie parówkę. Kolejny „polski” hot dog pochodzi z Chicago, jest mniej bogaty, ale bardzo charakterystyczny, a to za sprawą dodatku smażonej cebuli.

 

 

W Pensylwanii powstał Texas Tommy – do bułki trafia rozcięta, faszerowana serem i owinięta boczkiem parówka. Z kolei Chilli Dog to wynalazek z Teksasu. Ważną rolę grają w nim wyraziste dodatki o meksykańskim charakterze – salsa, chilli, nachosy oraz guacamole. Z Teksasu wywodzi się też corn dog – bułka w cieście kukurydzianym, smażona na oleju, często podawana na patyku. Kansas City Dog wyróżnia się dodatkiem kiszonej kapusty i topionego sera szwajcarskiego.

 

Z cebulką hot dog smakuje lepiej!

 

Hot dog francuski powstał dla wygody – bułka, a w środku parówka z sosem jest jeszcze łatwiejsza do zjedzenia. W NRD wymyślony został Ketwurst – kiełbasa z ketchupem podana w podłużnej bułce. W Polsce w czasach PRL-u można było zjeść hot doga z pieczarkami. Była to po prostu bułka z farszem z pieczarek i cebuli.

Ciekawą wariacją na temat hot doga jest wietnamskie Bánh mì – bagietka z kiszoną marchwią, ogórkiem, rzodkwią, papryczkami chili, pasztetem, majonezem innymi dodatkami, w zależności od smaku osoby składającej kanapkę. Do Bánh mì mogą trafić na przykład kurczak, grillowana wieprzowina, jajecznica lub klopsiki z mięsa.

 

Klasyk z parówką, ketchupem i musztardą, danie „na bogato” albo wersja z ciekawymi dodatkami – na jakiego hot doga masz ochotę? Dobra bułka i sos, warzywne dodatki i hot dog może stać się na prawdę wartościowym, zdrowym daniem. A jeśli chcesz wiedzieć więcej o hot dogach, to koniecznie zajrzyj na stronę National Hot Dog & Sausage Council - w USA istnieje Krajowa Rada Hot Dogów i Kiełbasy!

 

Źródła: 

• Olivia B. Waxman, How the Hot Dog May Have Gotten Its Name, 2016,
• Daniel Arciszewszki, Historia hot doga zaczyna się od Polaka, który wygnał Niemca z plaży na Brooklynie, 2018,
• Natalia Mędrak-Ruda, Hot dog,
• Hot-dog.org, Hot dog Facts, figures and folklore.