Sezon na to warzywo zaczyna się w sierpniu i trwa przez całe lato. Cukinia jest najlepsza (i najtańsza) w drugiej połowie lata, dlatego warto korzystać! Przekonaj się, dlaczego warto i znajdź swój ulubiony sposób na cukinię!

Cukinia z wyglądu przypomina przerośniętego ogórka, jednak bliżej jej do dyni – należy do rodziny dyniowatych. Jej nazwa pochodzi od włoskiego słowa „zucchina” – „mała dynia”. Cukinia trafiła do Europy z Ameryki Południowej i zyskała dużą popularność, szczególnie w krajach śródziemnomorskich. Do Polski cukinia przybyła z Włoch i bardzo dobrze przystosowała się do naszych warunków klimatycznych.

Cukinia dorasta nawet do 40 centymetrów długości, choć to te krótsze egzemplarze, o długości do około 20 centymetrów są najdelikatniejsze w smaku i uznawane za smaczniejsze. Kabaczek – to nie nazwa innego warzywa, ale po prostu bardzo dojrzała, przerośnięta cukinia. Najczęściej na straganie znajdziemy cukinię zieloną, ale spotykane są też warzywa w żółtym i białym kolorze.

 

Cukinia - pyszna przez cały rok!

 

CUKINIA – DIETETYCZNA BOMBA WARTOŚCI

Cukinia jest wypełniona wartościami odżywczymi! Zawiera dużą dawkę witaminy A, ważnej dla odporności i zdrowego wzroku, witaminy z grupy B, niezbędne do prawidłowego działania układu nerwowego, oraz witaminę C, która pełni w organizmie wiele funkcji, między innymi wspiera odporność, regenerację tkanek oraz przyswajanie żelaza. Wśród składników mineralnych obecnych w cukinii warto wymienić między innymi żelazo, potas, sód, wapń i jod. Warzywo dostarcza też porcję przeciwutleniaczy, dobrych dla skóry i serca.

 

 

Cukinia zawiera trochę węglowodanów, niewiele białka, błonnika i tłuszczu wszystkiego około 5 na 100 gramów. Co z resztą, nieraz całkiem solidnej, wagi cukinii? To warzywo, które w około 95% składa się z wody! Dzięki temu cukinia jest niskokaloryczna, ponieważ 100 gramów to zaledwie 16 kalorii. Pokochają ją osoby na diecie odchudzającej, a także pacjenci z insulinoodpornością, bo jej indeks glikemiczny ma wartość 15. Cukinia jest lekkostrawna, więc bez obaw mogą jeść ją osoby z problemami żołądkowymi.

 

EKOLOGICZNA CUKINIA

Cukinia jest warzywem ekologicznym. Co to znaczy? Cukinia nie kumuluje azotanów i metali ciężkich, czyli można jeść ją bezpiecznie w całości, od pestek po skórkę, także na surowo! Dodajmy jeszcze, że cukinia jest doskonała na upały. Dostarcza dużo wody, a zawarty w niej potas pomaga uniknąć zatrzymywania płynów w organizmie.

 

 

CUKINIA – NA SUROWO, NA OBIAD I... NA DESER!

Cukinia ma swój charakterystyczny, ale dość delikatny i neutralny smak, dlatego nie ma właściwie potrawy, do której nie „przemycimy” tego warzywa. Cukinia, szczególnie młoda, doskonale smakują na surowo – tarkowana lub pokrojona w kostkę jest świetną bazą lekkich, świeżych surówek. Jeśli chcesz zachować smaki lata, dobra wiadomość – cukinia nadaje się do przetworów na zimę.

Cukinia to kulinarna obywatelka świata, obecna przede wszystkim w przepisach kuchni europejskiej. Trudno wyobrazić sobie węgierski gulasz z pomidorów, papryki i mięsa, czyli leczo, bez cukinii. Jest jednym z podstawowych składników ratatouille, francuskiej zapiekanki z warzywami, oraz tureckich mücver – placków z warzyw i sera feta. We Włoszech popularne jest danie fiore di zucca, czyli panierowane i smażone kwiaty cukinii.

 

 

Starta drobno cukinia to „gamechanger” na diecie – dodaj kilka łyżek do owsianki lub jaglanki, aby zwiększyć jej objętość bez podbijania kalorii. Dzięki cukinii „odchudzisz” dania z makaronem – użyj temperówki do warzyw, żeby przygotować cienkie, przypominające makaron spaghetti lub tagliatelle cukiniowe wstęgi. Możesz też pokroić cukinię wzdłuż, na cienkie plastry, i wykorzystać do zrobienia dietetycznej lazanii. Dobrze znany przepis to zapiekana cukinia – wydrążone, zielone łódeczki zapiekamy z ulubionymi dodatkami, mięsem, warzywami, kaszą, ryżem, serem, sosem, tofu lub czym tylko mamy ochotę.

W sezonie grillowym, a zimą na patelni grillowej – grillowana cukinia, marynowana z ziołach, solo albo w szaszłykach lub sałatce, jest wartościowym i smacznym uzupełnieniem posiłku. Bardzo polecana przez smakoszy jest panierowana cukinia. Tartą cukinię można wykorzystać do zrobienia placków, również w połączeniu z ziemniakami, marchewką lub twarogiem, a także dodawać do zapiekanek. Smakosze zup na bazie cukinii przygotują pyszny, zielony krem.

 

 

Cukinia na deser? Miłośnicy pieczenia powinni spróbować brownie lub gofrów z dodatkiem tartej cukinii (do wypieków dodaj trochę tartych orzechów, żeby „podbić” orzechowy posmak cukinii). Ciasta i pankejki z cukinią są przyjemnie wilgotne i mają trochę mniej kalorii niż wypieki w tradycyjnej wersji.

 

Na surowo, pieczona, grillowana, smażona – w sezonie cukinia to prawdziwa królowa, która panuje na stołach i talerzach. Nie zapomnij zaprosić jej na domową ucztę!

 

 

Źródła:

• Agata Pavlinec, Cukinia - właściwości, witaminy i wartości odżywcze cukinii, 2019,
• Peggy Trowbridge Filippone, What Is Zucchini (Green Squash)?, 2020,
• Maria Brzegowy, Cukinia – właściwości, wartości odżywcze i przepisy. Dlaczego warto jeść cukinię?, 2021,
• Monika Mikołajska, Cukinia - wartości odżywcze, właściwości, przechowywanie, zastosowanie w kuchni, przepisy, 2021,
• Katarzyna Piojda, Kabaczek, cukinia i patison – czym są te warzywa, podobieństwa i różnice, 2021.