Talerz spaghetti, podany z aromatycznym sosem, to kulinarny symbol Włoch. Długie, makaronowe nitki są składnikiem wielu przepisów, a forma spaghetti sprawia, że dania z tym makaronem prezentują się wyjątkowo ładnie na talerzu. Gdzie i kiedy powstało spaghetti? Z czym je jeść? To dłuuuuga historia!

Historia spaghetti jest nie tylko długa, ale też nieco tajemnicza. Trudno powiedzieć, gdzie i kiedy się zaczęła. Starożytni Rzymianie uważali, że makaron jest darem bogów. Z pewnością w starożytności Grecy i Rzymianie jadali makaron. Mamy też silne dowody, że makaronem zajadali się Chińczycy, i to już 4 tysiące lat temu! Archeolodzy na terenie Chin znaleźli makaron, który pamięta czasy neolitu – cienkie, długie nitki o długości około 500 centymetrów. Można więc powiedzieć, że najstarszy makaron to właśnie spaghetti!

Spaghetti przybyło do Włoch dzięki arabskim podróżnikom. Długi, cienki makaron był łatwy i poręczny do przechowywania podczas długich podróży. W ten sposób spaghetti pojawiło się w Italii około IX wieku.

 

SPAGHETTI I SPÓŁKA - „RODZAJE” SPAGHETTI

Włoskie „uno spaghetto” to „sznureczek” - cała tajemnica nazwy długiego makaronu jest więc prosta jak sznurek. Pierwsza nazwa spaghetti to arabskie określenie „itriyah”, które także znaczy „sznurek”.

 

 

Innym makaronem w postaci długich nitek jest bucatini. Bucatini jest grubsze od klasycznego spaghetti, a przez jego środek biegnie dziura – czyli „il buco”. Makaron linguine jest z kolei trochę szerszy, rozpoznajemy go po przekroju w kształcie płaskiej soczewki. Albo języka, bo to po włosku znaczy „la lingua”. Bliskim krewnym tradycyjnego spaghetti jest spaghetti alla chitarra. Są to cienkie, długie nitki o kwadratowym przekroju, formowane w gniazda.

 

Klasyka i więcej - znajdź spaghetti dla siebie!

 

Klasyczne spaghetti powstaje z wysokiej jakości pszenicy durum. Spaghetti kupimy też wersji pełnoziarnistej – dla tych, którzy unikają produktów z jasnej mąki. Dostępne są też makarony spaghetti bezglutenowe.

 

JAK UGOTOWAĆ SPAGHETTI?

Przygotowanie spaghetti jest proste jak suchy makaron. Potrzebujemy trochę więcej niż 1 litr wody na 100 gramów spaghetti. Makaronu nie trzeba łamać, żeby zmieścił się w garnku, nitki szybko zmiękną i same „wkręcą się” do naczynia. Spaghetti trzeba gotować od 8 do 12 minut, a po tym czasie odcedzić, wymieszać z sosem i podawać. Ważne – spaghetti z pszenicy durum nie przelewamy zimną wodą, żeby nie wypłukać skrobi z makaronu.

 

 

Jak poznać, że spaghetti jest prawidłowo ugotowane? Dobrze przyrządzone spaghetti jest lekko twarde, czyli al dente, nie może być jednak surowe. Częstym błędem jest zbyt długi czas gotowania – rozgotowane spaghetti to poważna kulinarna wpadka!

 

PRZEPIS NA SPAGHETTI

Spaghetti jest częstym gościem na stole miłośników włoskiej kuchni. To właściwie podstawa wielu klasycznych przepisów, prostych i szybkich do zrobienia oraz tych bardziej skomplikowanych. Jedno jest pewne – dobrze ugotowane spaghetti to sprawdzony pomysł na smaczny obiad i można podać je na wiele sposobów!

 

Uczta we włoskim stylu! Sos do spaghetti - nasze propozycje.

 

Co wspólnego z węglem ma spaghetti carbonara? „Carbone” to po włosku węgiel – ale dokładne pochodzenie przepisu nie jest jednoznaczne. Podobno spaghetti carbonara lubili górnicy, dla których czarny pieprz był symbolem węgla. Innym źródłem nazwy może być termin „carbonara” - Włosi w epoce renesansu w ten sposób nazywali szynkę wieprzową. Carbonara to biały sos – jego składniki to jajka, tarty parmezan, podsmażony boczek, pieprz i sól, czasem dodaje się do niego śmietanę. Do boczku na patelni trzeba wrzucić ugotowany makaron, a potem sos. Pasta nie może być zbyt gorąca, żeby jajka w sosie się nie ścięły. Gotowe spaghetti carbonara możemy posypać serem, aby było jeszcze bardziej kremowe, lub ziołami, aby podkreślić jego aromat.

 

 

Spaghetti bolognese – włoski klasyk! Przepis na oryginalny sos boloński jest zastrzeżony, więc „prawdziwy” zjemy tylko w Bolonii. Wbrew pozorom, popularna teza o pochodzeniu spaghetti bolognese ma swoich zagorzałych zwolenników i przeciwników. Dla ułatwienia przyjmijmy, że ojczyzną potrawy jest Bolonia. Bolognese jest czerwonym sosem. Składają się na niego mielone mięso wołowe, pomidorowa passata, włoski boczek, seler naciowy, marchew, cebula, mleko sól, pieprze, wytrawne wino oraz oliwa. Sos boloński doczekał się wielu wariacji – do „polskiej” wersji trafiają czosnek, oregano i bazylia. Sos bolognese często podaje się ze spaghetti, jednak nazwa potrawy jest trochę myląca. Zwyczajowo powinien być dodatkiem do tagliatelle, czyli makaronu w formie wstążek. 

Spaghetti alla putanesca z założenia jest proste i szybkie do zrobienia. Przepis zawiera typowe dla włoskiej kuchni składniki – pomidorki koktajlowe, bazylia, parmezan, zielone oliwki, papryczka chili i anchois, razem z makaronem tworzą lekkie danie, które samo w sobie nie jest zbyt pożywne, ale dobrze smakuje z sałatką lub kawałkiem mięsa albo ryby. Spaghetti alla putanesca ma oryginalny, wyrazisty, słono-ostry smak. Jak powstał przepis? Podobno w ten sposób makaron, z dodatkiem łatwo dostępnych składników o długim terminie przydatności, przyrządzały panie lekkich obyczajów – stąd nazwa, ponieważ spaghetti alla putanesca możemy tłumaczyć jako "makaron ladacznicy”. Popularna jest też historia o włoskim szefie kuchni, który w środku nocy musiał przygotować dla gości szybkie danie i po prostu połączył składniki, które miał „pod ręką”.

 

 

Spaghetti aglio e olio to jedno z najprostszych dań na świecie. Na oliwie podsmaż pokrojone w plasterki ząbki czosnku i posiekaną papryczkę chili, dodaj ugotowany makaron i krótko podgrzej. Podawaj posypane natką pietruszki i startym parmezanem – sekretem tego dania jest dobrej jakości oliwa.

Włoska kuchnia lubi prostotę! Tylko tutaj mógł powstać przepis na pasta cacio a pepe, czyli makaron z serem i pieprzem. Sos z masła, świeżo zmielonego pieprzu oraz startych serów Grana Padana i Pecorino doskonale komponuje się z makaronem bucatini. Miłośnikom prostoty i pomidorów polecamy spaghetti napoli – sos robi się z czerwonych pomidorów, czosnku, bazylii i oliwy. Spaghetti napoli smakuje doskonale posypane włoskim, żółtym serem lub z kulkami mozarelli.

 

SPAGHETTI PO AZJATYCKU

W kuchni azjatyckiej też lubią długie makarony! Makaronowe, cienkie i grubsze nitki są składnikiem wielu przepisów w orientalnym stylu. Makaron udon to makaron pszenny w formie długich, grubych nitek, podawany w bulionie albo smażony z warzywami i mięsem. Pszenny makaron ramen jest cieńszy od udon. Makaron ramen to baza tradycyjnego bulionu z warzywami, mięsem oraz jajkiem o tej samej nazwie. Makaron sojowy, a właściwie celefonowy, wytwarzany jest ze skrobi z fasoli mung. Cienkie, przezroczyste nitki dodaje się do zup i innych potraw zamiast ryżu. Długi, cienki makaron soba to dla Japończyków symbol długiego życia. Makaron z mąki pszennej albo gryczanej podaje się na ciepło i zimno, jako dodatek do zup i sosów. Jego orzechowy zapach dobrze komponuje się z imbirem, czosnkiem i sezamem. Makaron somen jest bardzo cienki. Ten pszenny makaron zwykle podaje się na zimno, z dipem albo sosem.

 

 

Spaghetti jest znakomite z sosami, ale smakuje doskonale podane nawet tylko z pesto i odrobiną sera. Proste składniki, doskonały makaron i dobre towarzystwo to najlepszy przepis na ucztę we włoskim stylu!

 

Źródła:

• Katarzyna Szulik, Francuski holender i bolognese bez spaghetti: sosy z historią, 2014.
• Zuzanna Ploch, Spaghetti alla putanesca, czyli makaron dla zabieganych, 2017.
• Karolina Wiercigroch, Spaghetti Aglio e Olio, 2018.
• Olga Smile, Spaghetti Napoli, 2020.
• Yaki-udons.blogspot.com, Przewodnik po makaronach azjatyckich, 2011.
• Poswieciekuchni.pl, Spaghetti carbonara czyli historia makaronu na bazie masy jajecznej, 2020.
• Wloskionline.pl, Mozarella, pesto, spaghetti - skąd się wzięły te nazwy (i 47 innych)?, 2020.